2024(e)ko apirilaren 8(a), astelehena

29. Ariketa: fitxategiak (V)

ZER DAKIDAN:
Zenbakiak, karaktereak, kateak, arrayak, erregistroak eta fitxategiak lantzeko gai naiz.
Halaber, array laguntzaile batean oinarrituriko hiru algoritmo 28. Ariketa: fitxategiak (IV) atalean ikasi ditut.



ZER IKASIKO DUDAN:
Erregistroen fitxategi batean, fitxategi laguntzaile batean oinarriturik ondoko bi algoritmoak programatzen ikasiko ditut:
  • Fitxategiaren erdiko posizio batean elementu berri bat tartekatu
  • Fitxategitik elementu bat edo batzuk kendu
Fitxategi bat sailkatzeko array laguntzaile bat erabili ordez, fitxategi laguntzaile bat erabiliko dugu hurrengo 30. Ariketa: fitxategiak (VI) atalean.




ESKATZEN DEN PROGRAMA 

Erregistroen fitxategi batekin lan egingo dugu eta algoritmo batzuk aplikatuko dizkiogu fitxategiari. Fitxategiaren elementuak hiru eremuko erregistroak izango dira. Lehen eremua ibilgailuaren matrikula izango da (matrikula guztien letrak BPK edo KHS izango dira auzaz hautaturik, eta matrikulen 4 zifrak programak aukeratuko ditu ere (programak zainduko du ibilgailuen matrikulak ez direla errepikatzen fitxategian). Bigarren eremua ibilgailuaren mota adierazteko karaktere bat izango da eta auzaz eskuratuko du programak. Hirugarren eremua aldiuneko abiadura izango da eta bere balio erreala auzaz lortuko dugu ere.

Erregistroaren egitura honako hau da:

1. eremua sMatrikula   8 karaktereko kate bat, 'ZZZZ LLL' formatuko kate
  desberdinak izango dira fitxategiaren elementu guztientzat
2. eremua cIbilgailuMota   karaktere bat
3. eremua rAldiunekoAbiadura   zenbaki erreal bat

Gure programak fitxategiaren izena eskatuko du (Bolidoak.dat adibidez) hainbat elementuren informazioa gordeko du. Datuen fitxategia abiaduren arabera sailkatu nahi da baina array laguntzailerik gabe, datu-egitura laguntzailea beste fitxategi bat izango da Laguna.dat izeneko fitxategia alegia.

Programa honek burutuko dituen bi operazioak hauek dira:
  1. Elementu berri baten datuak teklatuz jaso eta fitxategiaren posizio jakin batean txertatuko da, honela:
      - Fitxategi laguntzailea: Laguna.dat
      - Non txertatu: iPosizioa
      - Algoritmoa: FOR batekin hasi eta WHILE batekin bukatu
  2. Ibilgailuen mota bat aukeratu eta mota horretako ibilgailu guztiak fitxategitik kendu, honela:
      - Fitxategi laguntzailea: Laguna.dat
      - Non txertatu: iPosizioa
      - Algoritmoa: WHILE bat eta bere barnean IF batekin
Hauxe da ariketaren programa:

{ 29. ariketa: auto bat radar atari azpitik igartzean ondoko datuak   }
{              jaso eta gordetzen dira fitxategi batean:              }

{     - Matrikula, karkatere-kate bat                                 }
{     - Ibilgailu mota, karaktere bat                                 } 
{     - Aldi uneko abiadura, zenbaki erreal bat                       }
                       
{  Datuak erdi automatikoki lortuko dira auzazko balioak sortuz.      }
{  Matrikula bereko autoak ez direlako onartzen, matrikula jakin bat  }
{  sortzean, fitxategian berria izango dela frogatu beharra dago.     } 

{  Fitxategia existitzen ez bada, sortuko da eta datuz bete ondoren   }
{  bere edukia pantailaratuko da. Fitxategia lehendik existitzen bada }
{  duen edukia pantailaratuko da.                                     }

{  Fitxategia lortuta, bi eragiketa egingo dira:                      }
{     1. Fitxategiaren erdiko posizio jakin batean elementu berri bat }
{        tartekatu                                                    }
{     2. Fitxategitik elementu batzuk kendu                           }                       

{  Egitura laguntzailearen datu-mota: file                            }                   

program Ariketa_29 ;

uses
   SysUtils;    { fileexists() funtzioak behar duelako }
   
const
   //sBIDEA = 'C:\Radarrak\';                              (* Windows *)
   sBIDEA = '/Users/jesusromouriarte/Desktop/Radarrak/';   (* Mac *)
   
type
   tsKatea = string[250];           { Fitxategiaren izen osoa luzea izan daitekeelako }
   
   tsKateMatrikula = string[8] ;    { ZZZZ LLL formatuko matrikula }
              
   tsKateZifrak = string[4] ;       { Matrikularen ZZZZ zatirako }
   
   trdIbilgailua = record
                      sMatrikula        : tsKateMatrikula ;
                      cIbilgailuMota    : char ;
                      rAldiunekoAbiadura: real ;
                   end ;
    
   tfrdFitxategia = file of trdIbilgailua ;
   

procedure IbilgailuarenInformazioaErakutsi(const rdIbilgailua: trdIbilgailua) ;
begin
   write(rdIbilgailua.sMatrikula:15) ;
   write(rdIbilgailua.cIbilgailuMota:9) ; 
   write(rdIbilgailua.rAldiunekoAbiadura:14:2) ;      
   writeln ;
end ;


procedure FitxategiarenEdukiaIkusi(sFitxIzen: tsKatea) ;
var
   f: tfrdFitxategia ;
   rdDatua: trdIbilgailua ;
begin
   assign(f, sFitxIzen) ;
   reset(f) ;                                

   writeln('Matrikula     Mota':47, 'Abiadura':14) ;
   writeln('---------     ----':47, '--------':14) ;
   
   { Datuak kudeatu for bitartez} 
   while not eof(f) do  
   begin
      read(f,rdDatua) ;    
      write(filepos(f):10, '. elementua: ') ;
      IbilgailuarenInformazioaErakutsi(rdDatua) ;
   end ;

   close(f) ;     
end ;


procedure IbilgailuarenInformazioaJaso(var rdIbilgailua: trdIbilgailua) ;
var
   iAusazkoa, iKont: integer ;
   sMatrikula, sMatrikulaZifra: tsKateMatrikula ;
begin
   sMatrikula := '' ;
   for iKont:=1 to 4 do
   begin
      iAusazkoa := random(10) ;
      Str(iAusazkoa, sMatrikulaZifra) ;
      sMatrikula := sMatrikula + sMatrikulaZifra ;        
   end ;

   iAusazkoa := random(2) ;
   case iAusazkoa of
      0: rdIbilgailua.sMatrikula := sMatrikula + ' KHS' ;
      1: rdIbilgailua.sMatrikula := sMatrikula + ' BPK' ;
   end ;

   iAusazkoa := random(4) ;
   case iAusazkoa of
      0: rdIbilgailua.cIbilgailuMota := 'A' ;
      1: rdIbilgailua.cIbilgailuMota := 'B' ;
      2: rdIbilgailua.cIbilgailuMota := 'C' ;
      3: rdIbilgailua.cIbilgailuMota := 'D' ;
   end ;

   rdIbilgailua.rAldiunekoAbiadura := 50 + 130*random;   (* 50.0 eta 179.99 artean *)
end ;


procedure FitxategiaSortuEtaLehenElementuaGorde(sFitxIzen: tsKatea; const rdIbilgailua: trdIbilgailua) ;
var
   f: tfrdFitxategia ;
begin
   assign(f, sFitxIzen) ;
   rewrite(f) ;              { Fitxategia sortu }
   write(f, rdIbilgailua) ;  { Lehen elementua gorde } 
   close(f) ;                { Fitxategia itxi }
end ;


procedure FitxategianElementuBatGehitu(sFitxIzen: tsKatea; const rdIbilgailua: trdIbilgailua) ;
var
   f: tfrdFitxategia ;
begin
   assign(f, sFitxIzen) ;
   reset(f) ;               { Fitxategia ireki baina barrukoa ez borratu!!! }    
   seek(f, filesize(f)) ;   { Fitxategiaren bukaeran kokatu }
   write(f, rdIbilgailua) ; { Fitxategian idatzi eta hurrengo elementura pasa }
   close(f) ;               { Fitxategia itxi }
end ;
   
   
{ Bilaketa gauzatzeko funtzioan while-DO egitura erabiltzen da }
function fniMatrikulaFitxategianBilatu(sFitxIzen: tsKatea; sMatrik: tsKateMatrikula): integer ;
var
   f: tfrdFitxategia ;
   rdDatua: trdIbilgailua ;
   boAurkitua: boolean ;
begin
   assign(f, sFitxIzen) ;
   reset(f) ;                                { Fitxategia ireki baina barrukoa ez borratu!!! }

   boAurkitua := FALSE ;
   while not eof(f) and not boAurkitua do  
   begin
      read(f,rdDatua) ;        
      if rdDatua.sMatrikula = sMatrik then
         boAurkitua := TRUE
   end ;
   
   if boAurkitua then
     fniMatrikulaFitxategianBilatu := filepos(F) - 1
   else
     fniMatrikulaFitxategianBilatu := -1 ;   { -1 gezurrezko posizioa litzateke }

   close(f) ;                                { Fitxategia itxi }
end ;


procedure FitxategiaSortuEtaDatuDesberdinezBete(sFitxIzen: tsKatea) ;
var
   rdIbilgailua: trdIbilgailua ; 
   iZenbat, iIndizea, iPosizioa: integer ;
begin
   repeat
      write('Zenbat elementu izango ditu fitxategiak (adibidez 150): ') ;
      readln(iZenbat) ;
   until iZenbat > 0 ;
   writeln ;
   
   randomize ;
   IbilgailuarenInformazioaJaso(rdIbilgailua) ;
   FitxategiaSortuEtaLehenElementuaGorde(sFitxIzen, rdIbilgailua) ;   { Lehen matrikula beti izango da berria }
    
   for iIndizea:=2 to iZenbat do
   begin
      repeat
         IbilgailuarenInformazioaJaso(rdIbilgailua) ;
         iPosizioa :=  fniMatrikulaFitxategianBilatu(sFitxIzen, rdIbilgailua.sMatrikula) ;
      
         if iPosizioa <> -1 then
         begin
            writeln('''', rdIbilgailua.sMatrikula, ''' matrikula fitxategiaren ', iPosizioa, '. posizioan dago!!!') ;
            writeln('Aurrera egiteko RETURN sakatu!') ;
            readln ;
         end   
         else
            FitxategianElementuBatGehitu(sFitxIzen, rdIbilgailua) ;   { Matrikula berria da }   
      until iPosizioa = -1 ;
   end ;
end ;


function fnbo4ZifraDira(sMatrikulaZifrak: tsKateZifrak): boolean ;
var
   k: integer ;
   boBai4ZifraDira: boolean ;
begin
   boBai4ZifraDira := TRUE ;
   for k:=1 to 4 do
   begin
      if (sMatrikulaZifrak[k] <'0') or (sMatrikulaZifrak[k] > '9') then
      begin
         writeln(k, '. posizioko ''', sMatrikulaZifrak[k], ''' karakterea ez da zifra bat, 4 zifrak errepikatu.') ;
         boBai4ZifraDira := FALSE ;
      end ;
   end ;
   fnbo4ZifraDira := boBai4ZifraDira ;
end ;


procedure MatrikulaZehaztu(var sMatrikulaBat: tsKateMatrikula) ;
var
   sMatrikulaZifrak: tsKateZifrak ;
   cHautapena: char ;
begin
   repeat
      write('Matrikularen ZZZZ lau zifrak eman: ') ;
      readln(sMatrikulaZifrak) ;
   until fnbo4ZifraDira(sMatrikulaZifrak) ;
   
   writeln('Matrikularen letrak ''BPK'' edo ''KHS'' direnez, bat hautatu:') ;
   writeln('   ''BPK'' bada 1 aukeratu') ;
   writeln('   ''KHS'' bada 2 aukeratu') ;
   repeat
      write('Zure hautapena aukeratu -----> ') ;
      readln(cHautapena) ;
   until (cHautapena = '1') or (cHautapena = '2') ; 
   
   if cHautapena = '1' then  
      sMatrikulaBat := sMatrikulaZifrak + ' BPK'
   else
      sMatrikulaBat := sMatrikulaZifrak + ' KHS' ;
end ;


procedure IbilgailuarenInformazioaTeklatuz(sFitxIzen: tsKatea; var rdIbilgailua: trdIbilgailua) ;
var
   sMatrikulaBat: tsKateMatrikula ;
   iPosizioa: integer ;
begin
   repeat
      writeln('Ibilgailuaren ''ZZZZ LLL'' formatuko matrikula zehaztu.') ;
      MatrikulaZehaztu(sMatrikulaBat) ; 
      iPosizioa := fniMatrikulaFitxategianBilatu(sFitxIzen, sMatrikulaBat) ;
      if iPosizioa <> -1 then
         writeln('''', sMatrikulaBat, ''' matrikula fixategian dago eta ezin da errepikatu!!!') ;
   until iPosizioa = -1 ;
   rdIbilgailua.sMatrikula := sMatrikulaBat ;
   
   repeat 
      write('''', sMatrikulaBat, ''' matrikuladun ibilgailua zein motatakoa da? (A, B, C edo D) ') ;
      readln(rdIbilgailua.cIbilgailuMota) ;
      rdIbilgailua.cIbilgailuMota := upcase(rdIbilgailua.cIbilgailuMota) ;
   until (rdIbilgailua.cIbilgailuMota >= 'A') and (rdIbilgailua.cIbilgailuMota <= 'D') ;
   
   repeat 
      write('''', sMatrikulaBat, ''' matrikuladun ibilgailuaren abiadura (50.0 eta 179.9 artekoa): ') ;
      readln(rdIbilgailua.rAldiunekoAbiadura) ;
   until (rdIbilgailua.rAldiunekoAbiadura >= 50.0) and (rdIbilgailua.rAldiunekoAbiadura < 180.0) ;
end ;   


function fniFitxategiarenElementuKopurua(sFitxIzen: tsKatea): integer ;
var
   f: tfrdFitxategia ; 
begin
   assign(f, sFitxIzen) ;
   reset(f) ;                                           { Fitxategia ireki }    
   fniFitxategiarenElementuKopurua := filesize(f) ;     { Elementuen kopurua }    
   close(f) ;                                           { Fitxategia itxi }
end ;


procedure FitxategiaEzabatuEtaBerrizendatu(sFitxIzen, sFitxIzenLagun: tsKatea) ;
var
   f, fLaguntzailea: tfrdFitxategia ;
begin
   assign(f, sFitxIzen) ; 
   assign(fLaguntzailea, sFitxIzenLagun) ;
   
   erase(f) ;
   rename(fLaguntzailea, sFitxIzen) ;  
end ;


procedure FitxategianElementuBatTxertatu(sFitxIzen, sFitxIzenLagun: tsKatea;
                                                const rdIbilgailua: trdIbilgailua;
                                                         iPosizioa: integer) ;
var
   f, fLaguntzailea: tfrdFitxategia ;
   rdDatua: trdIbilgailua ;
   iKont: integer ;
begin
   assign(f, sFitxIzen) ;
   reset(f) ;                                { Fitxategia ireki }   
   assign(fLaguntzailea, sFitxIzenLagun) ;
   rewrite(fLaguntzailea) ;                  { Fitxategi laguntzailea sortu }
   
   if iPosizioa = 1 then                     { iPosizioa = 1 denerako }
   begin
      write(fLaguntzailea, rdIbilgailua) ;   { iPosizioa tokian elementua txertatu }   
   end
   else
   begin
      for iKont:=1 to iPosizioa-1 do
      begin
         read(f, rdDatua) ;                  { Fitxategitik elementu osoa irakurri }
         write(fLaguntzailea, rdDatua) ;     { Elementu osoa zerrendan gorde }
      end ;   
   
      write(fLaguntzailea, rdIbilgailua) ;   { iPosizioa tokian elementua txertatu }
   end ;
      
   while not eof(f) do
   begin
      read(f, rdDatua) ;                     { Fitxategitik elementu osoa irakurri }
      write(fLaguntzailea, rdDatua) ;        { Elementua laguntzailean gorde } 
   end ;
  
   close(f) ;                                { Fitxategia itxi }
   close(fLaguntzailea) ;                    { Laguntzailea itxi }
   
   FitxategiaEzabatuEtaBerrizendatu(sFitxIzen, sFitxIzenLagun) ;
end ;


procedure FitxategianElementuakKendu(sFitxIzen, sFitxIzenLagun: tsKatea; cMota: char) ;
var
   f, fLaguntzailea: tfrdFitxategia ;
   rdDatua: trdIbilgailua ;
begin
   assign(f, sFitxIzen) ;
   reset(f) ;                                   { Fitxategia ireki } 
   assign(fLaguntzailea, sFitxIzenLagun) ;
   rewrite(fLaguntzailea) ;                     { Fitxategi laguntzailea sortu }
   
   while not eof(f) do
   begin
      read(f, rdDatua) ;                        { Fitxategitik elementu osoa irakurri }
      if rdDatua.cIbilgailuMota <> cMota then
         write(fLaguntzailea, rdDatua) ;        { Elementua laguntzailean gorde }
   end ;
      
   close(f) ;                                   { Fitxategia itxi }
   close(fLaguntzailea) ;                       { Laguntzailea itxi } 
   
   FitxategiaEzabatuEtaBerrizendatu(sFitxIzen, sFitxIzenLagun) ;  
end ;

(* ---------------------- PROGRAMA NAGUSIA ---------------------- *)

var
   sFitxIzen, sFitxIzenLagun: tsKatea ;
   iPosizioa, iZenbat: integer ;
   rdIbilgailua: trdIbilgailua ;
   cMota: char ;
begin
   writeln ;
   writeln ;
   writeln ;   

   writeln('Ibilgailuen informazioa gordeko duen fitxategiaren izena eman ezazu.') ;
   write('Adibidez, ''Autoak.dat'' izena: ') ;
   readln(sFitxIzen) ; 
   sFitxIzen := sBIDEA + sFitxIzen ;
   writeln ;
   
   if fileexists(sFitxIzen) then     { Konprobatu ea existitzen den ala ez }
   begin
      writeln(sFitxIzen, ' fitxategia existitzen da.') ;
      writeln('Hona hemen bere edukia:') ;
      FitxategiarenEdukiaIkusi(sFitxIzen) ;
   end
   else
   begin
      writeln(sFitxIzen, ' fitxategirik ez dago.') ;
      writeln('Oraintxe sortuko dugu.') ;
      FitxategiaSortuEtaDatuDesberdinezBete(sFitxIzen) ;      
      writeln('Sortutako fitxategiaren edukia:') ; 
      FitxategiarenEdukiaIkusi(sFitxIzen) ;     
   end ;

   writeln ;
   writeln('Txertatu nahi den elementu berriaren datuak jasoko dira jarraian...') ;
   IbilgailuarenInformazioaTeklatuz(sFitxIzen, rdIbilgailua) ;
   
   iZenbat := fniFitxategiarenElementuKopurua(sFitxIzen) ;   
     
   repeat 
      write('''', rdIbilgailua.sMatrikula, ''' zein posiziotan geratuko da txertaturik? (1 eta ', iZenbat + 1, ' artekoa): ') ;
      readln(iPosizioa) ;
   until (iPosizioa >= 1) and (iPosizioa <= iZenbat + 1) ;      
   
   sFitxIzenLagun := sBIDEA + 'Laguna.dat' ;
   FitxategianElementuBatTxertatu(sFitxIzen, sFitxIzenLagun, rdIbilgailua, iPosizioa) ;
   writeln ;
   writeln('Fitxategia elementu berriarekin ', iPosizioa, '. posizioan:') ; 
   FitxategiarenEdukiaIkusi(sFitxIzen) ;          
   
   writeln ;
   writeln('Mota bateko ibilgailu guztiak kenduko dira fitxategitik...') ;
   repeat 
      write('Zein motatakoa ibilgailuak kenduko dira? (A, B, C edo D) ') ;
      readln(cMota) ;
      cMota := upcase(cMota) ;
   until (cMota >= 'A') and (cMota <= 'D') ;
   
   FitxategianElementuakKendu(sFitxIzen, sFitxIzenLagun, cMota) ;
   writeln ;
   writeln('Fitxategia ''', cMota, ''' motako elementurik gabe:') ; 
   FitxategiarenEdukiaIkusi(sFitxIzen) ;
   
   writeln ;
   write('RETURN sakatu programa bukatzeko') ;
   writeln ;
   readln ;
end.

Programaren balizko exekuzio bat hurrrengo hiru irudien artean erakusten da:




 

iruzkinik ez:

Argitaratu iruzkina

Iruzkinen bat idazteko Google-ko kontu bat behar duzu. Iruzkin guztien moderazio-ardura blogeko administratzaileari dagokio.