2024(e)ko apirilaren 8(a), astelehena

28. Ariketa: fitxategiak (IV)

ZER DAKIDAN:
Zenbakiak, karaktereak, kateak, arrayak, erregistroak eta fitxategiak lantzeko gai naiz. Fitxategiak prozesatzeko algoritmoekin jarrai dezagun atal honetan.



ZER IKASIKO DUDAN:
Erregistroen fitxategi batean, ondoko algoritmoak programatzen ikasiko dut array laguntzaile batean oinarriturik:
  • Fitxategiaren erdiko posizio batean elementu berri bat tartekatu
  • Fitxategitik elementu bat edo batzuk kendu
  • Fitxategia sailkatu elementuen eremu baten edo batzuren arabera ordenatuz
Inolako laguntzailerik gabeko algoritmoak aurreko 27. Ariketa: fitxategiak (III) atalean ikasi ditut, eta fitxategi laguntzaile batean oinarritutako algoritmoak hurrengo 29. Ariketa: fitxategiak (V) atalean ikasiko ditut.




ESKATZEN DEN PROGRAMA 

Erregistroen fitxategi batekin lan egingo dugu eta algoritmo batzuk aplikatuko dizkiogu fitxategiari. Fitxategiaren elementuak hiru eremuko erregistroak izango dira. Lehen eremua ibilgailuaren matrikula izango da (matrikula guztien letrak BPK edo KHS izango dira auzaz hautaturik, eta matrikulen 4 zifrak programak aukeratuko ditu ere (programak zainduko du ibilgailuen matrikulak ez direla errepikatzen fitxategian). Bigarren eremua ibilgailuaren mota adierazteko karaktere bat izango da eta auzaz esluratuko du programak. Hirugarren eremua aldiuneko abiadura izango da eta bere balio erreala auzaz lortuko dugu ere.

Erregistroaren egitura honako hau da:

1. eremua sMatrikula   8 karaktereko kate bat, 'ZZZZ LLL' formatuko kate
  desberdinak izango dira fitxategiaren elementu guztientzat
2. eremua cIbilgailuMota   karaktere bat
3. eremua rAldiunekoAbiadura   zenbaki erreal bat

Gure programak fitxategiaren izena eskatuko du (Bolidoak.dat adibidez) hainbat elementuren informazioa gordeko du. Fitxategiari ondoko hiru lan hauek aplikatuko zaizkio array laguntzaile bati esker (gogoratu Ariketa 27: fitxategiak (III) aurreko atala):
  1. Elementu berri baten datuak teklatuz jaso eta fitxategiaren posizio jakin batean txertatuko da, honela:
      - Array laguntzailea: ardLaguntzailea
      - Non txertatu: iPosizioa
      - Algoritmoa: FOR batekin hasi eta WHILE batekin bukatu
  2. Ibilgailuen mota bat aukeratu eta mota horretako ibilgailu guztiak fitxategitik kendu, honela:
      - Array laguntzailea: ardLaguntzailea
      - Non txertatu: iPosizioa
      - Algoritmoa: WHILE bat eta bere barnean IF batekin
  3. Fitxategiaren edukia sailkatu mota-matrikula bikotearen arabera (array laguntzailea: ardLaguntzailea)
Hauxe da ariketaren programa:

{ 28. ariketa: auto bat radar atari azpitik igartzean ondoko datuak   }
{              jaso eta gordetzen dira fitxategi batean:              }

{     - Matrikula, karkatere-kate bat                                 }
{     - Ibilgailu mota, karaktere bat                                 } 
{     - Aldi uneko abiadura, zenbaki erreal bat                       }
                       
{  Datuak erdi automatikoki lortuko dira auzazko balioak sortuz.      }
{  Matrikula bereko autoak ez direlako onartzen, matrikula jakin bat  }
{  sortzean, fitxategian berria izango dela frogatu beharra dago.     } 

{  Fitxategia existitzen ez bada, sortuko da eta datuz bete ondoren   }
{  bere edukia pantailaratuko da. Fitxategia lehendik existitzen bada }
{  duen edukia pantailaratuko da.                                     }

{  Fitxategia lortuta, hiru eragiketa egingo dira:                    }
{     1. Fitxategiaren erdiko posizio jakin batean elementu berri bat }
{        tartekatu                                                    }
{     2. Fitxategitik elementu batzuk kendu                           }                       
{     3. Fitxategia sailkatu elementuen eremu baten edo batzuren      }
{        arabera ordenatuz                                            }

{  Egitura laguntzailearen datu-mota: array                           }                   

program Ariketa_28 ;

uses
   SysUtils;    { fileexists() funtzioak behar duelako }
   
const
   //sBIDEA = 'C:\Radarrak\';                              (* Windows *)
   sBIDEA = '/Users/jesusromouriarte/Desktop/Radarrak/';   (* Mac *)
   BEHEMUGA = 1 ;
   GOIMUGA = 300 ;
   
type
   tsKatea = string[250];           { Fitxategiaren izen osoa luzea izan daitekeelako }
   
   tsKateMatrikula = string[8] ;    { ZZZZ LLL formatuko matrikula }
              
   tsKateZifrak = string[4] ;       { Matrikularen ZZZZ zatirako }
   
   trdIbilgailua = record
                      sMatrikula        : tsKateMatrikula ;
                      cIbilgailuMota    : char ;
                      rAldiunekoAbiadura: real ;
                   end ;
    
   tfrdFitxategia = file of trdIbilgailua ;
   tardZerrenda = array[BEHEMUGA..GOIMUGA] of trdIbilgailua ;
   

procedure IbilgailuarenInformazioaErakutsi(const rdIbilgailua: trdIbilgailua) ;
begin
   write(rdIbilgailua.sMatrikula:15) ;
   write(rdIbilgailua.cIbilgailuMota:9) ; 
   write(rdIbilgailua.rAldiunekoAbiadura:14:2) ;      
   writeln ;
end ;


procedure FitxategiarenEdukiaIkusi(sFitxIzen: tsKatea) ;
var
   f: tfrdFitxategia ;
   rdDatua: trdIbilgailua ;
begin
   assign(f, sFitxIzen) ;
   reset(f) ;    { Fitxategia ireki baina barrukoa ez borratu!!! }

   writeln('Matrikula     Mota':47, 'Abiadura':14) ;
   writeln('---------     ----':47, '--------':14) ;
   
   { Datuak kudeatu for bitartez} 
   while not eof(f) do  
   begin
      read(f,rdDatua) ;    
      write(filepos(f):10, '. elementua: ') ;
      IbilgailuarenInformazioaErakutsi(rdDatua) ;
   end ;

   close(f) ;     { Fitxategia itxi }
end ;


procedure IbilgailuarenInformazioaJaso(var rdIbilgailua: trdIbilgailua) ;
var
   iAusazkoa, iKont: integer ;
   sMatrikula, sMatrikulaZifra: tsKateMatrikula ;
begin
   sMatrikula := '' ;
   for iKont:=1 to 4 do
   begin
      iAusazkoa := random(10) ;
      Str(iAusazkoa, sMatrikulaZifra) ;
      sMatrikula := sMatrikula + sMatrikulaZifra ;        
   end ;

   iAusazkoa := random(2) ;
   case iAusazkoa of
      0: rdIbilgailua.sMatrikula := sMatrikula + ' KHS' ;
      1: rdIbilgailua.sMatrikula := sMatrikula + ' BPK' ;
   end ;

   iAusazkoa := random(4) ;
   case iAusazkoa of
      0: rdIbilgailua.cIbilgailuMota := 'A' ;
      1: rdIbilgailua.cIbilgailuMota := 'B' ;
      2: rdIbilgailua.cIbilgailuMota := 'C' ;
      3: rdIbilgailua.cIbilgailuMota := 'D' ;
   end ;

   rdIbilgailua.rAldiunekoAbiadura := 50 + 130*random;   (* 50.0 eta 179.99 artean *)
end ;


procedure FitxategiaSortuEtaLehenElementuaGorde(sFitxIzen: tsKatea; const rdIbilgailua: trdIbilgailua) ;
var
   f: tfrdFitxategia ;
begin
   assign(f, sFitxIzen) ;
   rewrite(f) ;              { Fitxategia sortu }
   write(f, rdIbilgailua) ;  { Lehen elementua gorde } 
   close(f) ;                { Fitxategia itxi }
end ;


procedure FitxategianElementuBatGehitu(sFitxIzen: tsKatea; const rdIbilgailua: trdIbilgailua) ;
var
   f: tfrdFitxategia ;
begin
   assign(f, sFitxIzen) ;
   reset(f) ;               { Fitxategia ireki baina barrukoa ez borratu!!! }    
   seek(f, filesize(f)) ;   { Fitxategiaren bukaeran kokatu }
   write(f, rdIbilgailua) ; { Fitxategian idatzi eta hurrengo elementura pasa }
   close(f) ;               { Fitxategia itxi }
end ;
   
   
{ Bilaketa gauzatzeko funtzioan while-DO egitura erabiltzen da }
function fniMatrikulaFitxategianBilatu(sFitxIzen: tsKatea; sMatrik: tsKateMatrikula): integer ;
var
   f: tfrdFitxategia ;
   rdDatua: trdIbilgailua ;
   boAurkitua: boolean ;
begin
   assign(f, sFitxIzen) ;
   reset(f) ;    { Fitxategia ireki baina barrukoa ez borratu!!! }

   boAurkitua := FALSE ;
   while not eof(f) and not boAurkitua do  
   begin
      read(f,rdDatua) ;    { Irakurri eta hurrengora pasa }    
      if rdDatua.sMatrikula = sMatrik then
         boAurkitua := TRUE
   end ;
   
   if boAurkitua then
     fniMatrikulaFitxategianBilatu := filepos(F) - 1
   else
     fniMatrikulaFitxategianBilatu := -1 ;     { -1 gezurrezko posizioa litzateke }

   close(f) ;     { Fitxategia itxi }
end ;


procedure FitxategiaSortuEtaDatuDesberdinezBete(sFitxIzen: tsKatea) ;
var
   rdIbilgailua: trdIbilgailua ; 
   iZenbat, iIndizea, iPosizioa: integer ;
begin
   repeat
      write('Zenbat elementu izango ditu fitxategiak (', BEHEMUGA, ' eta ', GOIMUGA, ' artekoa): ') ;
      readln(iZenbat) ;
   until (iZenbat >= 1) and (iZenbat <= GOIMUGA) ;
   writeln ;
   
   randomize ;
   IbilgailuarenInformazioaJaso(rdIbilgailua) ;
   FitxategiaSortuEtaLehenElementuaGorde(sFitxIzen, rdIbilgailua) ;   { Lehen matrikula beti izango da berria }
    
   for iIndizea:=2 to iZenbat do
   begin
      repeat
         IbilgailuarenInformazioaJaso(rdIbilgailua) ;
         iPosizioa :=  fniMatrikulaFitxategianBilatu(sFitxIzen, rdIbilgailua.sMatrikula) ;
      
         if iPosizioa <> -1 then
         begin
            writeln('''', rdIbilgailua.sMatrikula, ''' matrikula fitxategiaren ', iPosizioa, '. posizioan dago!!!') ;
            writeln('Aurrera egiteko RETURN sakatu!') ;
            readln ;
         end   
         else
            FitxategianElementuBatGehitu(sFitxIzen, rdIbilgailua) ;   { Matrikula berria da }   
      until iPosizioa = -1 ;
   end ;
end ;


function fnbo4ZifraDira(sMatrikulaZifrak: tsKateZifrak): boolean ;
var
   k: integer ;
   boBai4ZifraDira: boolean ;
begin
   boBai4ZifraDira := TRUE ;
   for k:=1 to 4 do
   begin
      if (sMatrikulaZifrak[k] <'0') or (sMatrikulaZifrak[k] > '9') then
      begin
         writeln(k, '. posizioko ''', sMatrikulaZifrak[k], ''' karakterea ez da zifra bat, 4 zifrak errepikatu.') ;
         boBai4ZifraDira := FALSE ;
      end ;
   end ;
   fnbo4ZifraDira := boBai4ZifraDira ;
end ;


procedure MatrikulaZehaztu(var sMatrikulaBat: tsKateMatrikula) ;
var
   sMatrikulaZifrak: tsKateZifrak ;
   cHautapena: char ;
begin
   repeat
      write('Matrikularen ZZZZ lau zifrak eman: ') ;
      readln(sMatrikulaZifrak) ;
   until fnbo4ZifraDira(sMatrikulaZifrak) ;
   
   writeln('Matrikularen letrak ''BPK'' edo ''KHS'' direnez, bat hautatu:') ;
   writeln('   ''BPK'' bada 1 aukeratu') ;
   writeln('   ''KHS'' bada 2 aukeratu') ;
   repeat
      write('Zure hautapena aukeratu -----> ') ;
      readln(cHautapena) ;
   until (cHautapena = '1') or (cHautapena = '2') ; 
   
   if cHautapena = '1' then  
      sMatrikulaBat := sMatrikulaZifrak + ' BPK'
   else
      sMatrikulaBat := sMatrikulaZifrak + ' KHS' ;
end ;


procedure IbilgailuarenInformazioaTeklatuz(sFitxIzen: tsKatea; var rdIbilgailua: trdIbilgailua) ;
var
   sMatrikulaBat: tsKateMatrikula ;
   iPosizioa: integer ;
begin
   repeat
      writeln('Ibilgailuaren ''ZZZZ LLL'' formatuko matrikula zehaztu.') ;
      MatrikulaZehaztu(sMatrikulaBat) ; 
      iPosizioa := fniMatrikulaFitxategianBilatu(sFitxIzen, sMatrikulaBat) ;
      if iPosizioa <> -1 then
         writeln('''', sMatrikulaBat, ''' matrikula fixategian dago eta ezin da errepikatu!!!') ;
   until iPosizioa = -1 ;
   rdIbilgailua.sMatrikula := sMatrikulaBat ;
   
   repeat 
      write('''', sMatrikulaBat, ''' matrikuladun ibilgailua zein motatakoa da? (A, B, C edo D) ') ;
      readln(rdIbilgailua.cIbilgailuMota) ;
      rdIbilgailua.cIbilgailuMota := upcase(rdIbilgailua.cIbilgailuMota) ;
   until (rdIbilgailua.cIbilgailuMota >= 'A') and (rdIbilgailua.cIbilgailuMota <= 'D') ;
   
   repeat 
      write('''', sMatrikulaBat, ''' matrikuladun ibilgailuaren abiadura (50.0 eta 179.9 artekoa): ') ;
      readln(rdIbilgailua.rAldiunekoAbiadura) ;
   until (rdIbilgailua.rAldiunekoAbiadura >= 50.0) and (rdIbilgailua.rAldiunekoAbiadura < 180.0) ;
end ;   


function fniFitxategiarenElementuKopurua(sFitxIzen: tsKatea): integer ;
var
   f: tfrdFitxategia ; 
begin
   assign(f, sFitxIzen) ;
   reset(f) ;                                           { Fitxategia ireki }    
   fniFitxategiarenElementuKopurua := filesize(f) ;     { Elementuen kopurua }    
   close(f) ;                                           { Fitxategia itxi }
end ;


procedure arraytikFitxategira(const ardLaguntzailea: tardZerrenda ; iLuzera: integer; sFitxIzen: tsKatea) ; 
var
   f: tfrdFitxategia ;
   iKont: integer ;
begin 
   assign(f, sFitxIzen) ;
   rewrite(f) ;                           { Fitxategia ireki, eta existitzekotan bere edukia borratu } 
   
   for iKont:=BEHEMUGA to iLuzera do
   begin
      write(f, ardLaguntzailea[iKont]) ;  { Elementu osoa fitxategian gorde }   
   end ;   
     
   close(f) ;                             { Fitxategia itxi }   
end ;


procedure FitxategianElementuBatTxertatu(sFitxIzen: tsKatea; const rdIbilgailua: trdIbilgailua; iPosizioa: integer) ;
var
   f: tfrdFitxategia ;
   rdDatua: trdIbilgailua ;
   ardLaguntzailea: tardZerrenda ;
   iKont, iLuzera: integer ;
begin
   assign(f, sFitxIzen) ;
   reset(f) ;                                     { Fitxategia ireki } 
   
   if iPosizioa = 1 then                          { iPosizioa = 1 denerako }
   begin
      iKont := BEHEMUGA ;
      ardLaguntzailea[iKont] := rdIbilgailua ;    { Elementu osoa zerrendan gorde }   
   end
   else
   begin
      for iKont:=BEHEMUGA to iPosizioa-1 do
      begin
         read(f, rdDatua) ;                       { Fitxategitik elementu osoa irakurri }
         ardLaguntzailea[iKont] := rdDatua ;      { Elementu osoa zerrendan gorde }
      end ;   
   
      iKont := iKont + 1 ;
      ardLaguntzailea[iKont] := rdIbilgailua ;    { iPosizioa tokiko elementua gorde }
   end ;
      
   while not eof(f) do
   begin
      read(f, rdDatua) ;                          { Fitxategitik elementu osoa irakurri }
      iKont := iKont + 1 ;
      ardLaguntzailea[iKont] := rdDatua ;         { Elementu osoa zerrendan gorde }
   end ;
   iLuzera := iKont ;
     
   close(f) ;                                     { Fitxategia itxi }
   
   arraytikFitxategira(ardLaguntzailea, iLuzera, sFitxIzen) ;   
end ;


procedure FitxategianElementuakKendu(sFitxIzen: tsKatea; cMota: char) ;
var
   f: tfrdFitxategia ;
   rdDatua: trdIbilgailua ;
   ardLaguntzailea: tardZerrenda ;
   iLuzera: integer ;
begin
   assign(f, sFitxIzen) ;
   reset(f) ;                                   { Fitxategia ireki } 
   
   iLuzera := 0 ;
   while not eof(f) do
   begin
      read(f, rdDatua) ;                        { Fitxategitik elementu osoa irakurri }
      if rdDatua.cIbilgailuMota <> cMota then
      begin
         iLuzera := iLuzera + 1 ;
         ardLaguntzailea[iLuzera] := rdDatua ;  { Elementu osoa zerrendan gorde }
      end ;
   end ;   
     
   close(f) ;                                   { Fitxategia itxi }
   
   arraytikFitxategira(ardLaguntzailea, iLuzera, sFitxIzen) ;   
end ;


procedure ZerrendaMotazMatrikulazSailkatu(var ardZerrenda_MotMat: tardZerrenda; N: integer) ;
var
   Pos, j, k: integer ;
   rdMinimoa: trdIbilgailua ;
begin
   for k:=1 to N-1 do         (* N-1 zergatia hau da:    alde desordenatuan *)
   begin                      (* elementu bakarra dagoenean bera da minimoa *)
      rdMinimoa := ardZerrenda_MotMat[k] ;
      Pos := k ;
      for j:=k+1 to N do                        (* ordenatu gabekoen artean *)
      begin
         if (rdMinimoa.cIbilgailuMota > ardZerrenda_MotMat[j].cIbilgailuMota) or     (* minimo nagusia aurkitu   *)
            ((rdMinimoa.cIbilgailuMota = ardZerrenda_MotMat[j].cIbilgailuMota) and   (* eta berdina denean beste *)
             (rdMinimoa.sMatrikula > ardZerrenda_MotMat[j].sMatrikula)) then         (* bigarren minimoa aurkitu *)
         begin                                                                    
            rdMinimoa := ardZerrenda_MotMat[j] ;
            Pos := j ;
         end ;
      end ;                                                (* k posizioan txikiena jarri  *)
      ardZerrenda_MotMat[Pos] := ardZerrenda_MotMat[k] ;   (* txikiena rdMinimoa da eta Pos posizioan dago *)
      ardZerrenda_MotMat[k] := rdMinimoa ;                 (* k posiziokoa libratu ondoren bere edukia Pos *)
   end ;                                                   (* posizioan gordez k posizioan rdMinimoa jarri *)
end ;


procedure Fitxategitikarrayra(sFitxIzen: tsKatea; var ardLaguntzailea: tardZerrenda; var iLuzera: integer) ;
var
   f: tfrdFitxategia ;
   rdDatua: trdIbilgailua ;
begin
   assign(f, sFitxIzen) ;
   reset(f) ;                                 { Fitxategia ireki } 
   
   iLuzera := 0 ;
   while not eof(f) do
   begin
      read(f, rdDatua) ;                      { Fitxategitik elementua hartu }
      iLuzera := iLuzera + 1 ;
      ardLaguntzailea[iLuzera] := rdDatua ;   { Elementua zerrendan gorde }
   end ;    
     
   close(f) ;                                 { Fitxategia itxi }   
end ;


procedure FitxategiaMotazMatrikulazSailkatu(sFitxIzen: tsKatea) ;
var
   ardLaguntzailea: tardZerrenda ;
   iLuzera: integer ;
begin
   Fitxategitikarrayra(sFitxIzen, ardLaguntzailea, iLuzera) ;
   ZerrendaMotazMatrikulazSailkatu(ardLaguntzailea, iLuzera) ;
   arraytikFitxategira(ardLaguntzailea, iLuzera, sFitxIzen) ;   
end ;


(* ---------------------- PROGRAMA NAGUSIA ---------------------- *)

var
   sFitxIzen: tsKatea ;
   iPosizioa, iZenbat: integer ;
   rdIbilgailua: trdIbilgailua ;
   cMota: char ;
begin
   writeln ;
   writeln ;
   writeln ;   

   writeln('Ibilgailuen informazioa gordeko duen fitxategiaren izena eman ezazu.') ;
   write('Adibidez, ''Autoak.dat'' izena: ') ;
   readln(sFitxIzen) ; 
   sFitxIzen := sBIDEA + sFitxIzen ;
   writeln ;
   
   if fileexists(sFitxIzen) then     { Konprobatu ea existitzen den ala ez }
   begin
      writeln(sFitxIzen, ' fitxategia existitzen da.') ;
      writeln('Hona hemen bere edukia:') ;
      FitxategiarenEdukiaIkusi(sFitxIzen) ;
   end
   else
   begin
      writeln(sFitxIzen, ' fitxategirik ez dago.') ;
      writeln('Oraintxe sortuko dugu.') ;
      FitxategiaSortuEtaDatuDesberdinezBete(sFitxIzen) ;      
      writeln('Sortutako fitxategiaren edukia:') ; 
      FitxategiarenEdukiaIkusi(sFitxIzen) ;     
   end ;

   writeln ;
   iZenbat := fniFitxategiarenElementuKopurua(sFitxIzen) ;
   
   if iZenbat = GOIMUGA then
      writeln('Fitxategiaren elementuen kopurua ', GOIMUGA, ' da eta ezin da elementu berririk txertatu.')
   else
   begin   
      writeln('Txertatu nahi den elementu berriaren datuak jasoko dira jarraian...') ;
      IbilgailuarenInformazioaTeklatuz(sFitxIzen, rdIbilgailua) ;
   
      repeat 
         write('''', rdIbilgailua.sMatrikula, ''' zein posiziotan geratuko da txertaturik? (1 eta ', iZenbat + 1, ' artekoa): ') ;
         readln(iPosizioa) ;
      until (iPosizioa >= 1) and (iPosizioa <= iZenbat + 1) ;      
   
      FitxategianElementuBatTxertatu(sFitxIzen, rdIbilgailua, iPosizioa) ;
      writeln ;
      writeln('Fitxategia elementu berriarekin ', iPosizioa, '. posizioan:') ; 
      FitxategiarenEdukiaIkusi(sFitxIzen) ;       
   end ;
   
   writeln ;
   writeln('Mota bateko ibilgailu guztiak kenduko dira fitxategitik...') ;
   repeat 
      write('Zein motatakoa ibilgailuak kenduko dira? (A, B, C edo D) ') ;
      readln(cMota) ;
      cMota := upcase(cMota) ;
   until (cMota >= 'A') and (cMota <= 'D') ;
   
   FitxategianElementuakKendu(sFitxIzen, cMota) ;
   writeln ;
   writeln('Fitxategia ''', cMota, ''' motako elementurik gabe:') ; 
   FitxategiarenEdukiaIkusi(sFitxIzen) ;
      
   writeln ;
   writeln('Ibilgailuak motaz eta matrikulaz sailkatzen...') ;
   writeln('Aurrera egiteko RETURN sakatu!') ;
   readln ;
   FitxategiaMotazMatrikulazSailkatu(sFitxIzen) ;
   writeln('Fitxategia ''', cMota, ''' motako elementurik gabe eta motaz-matrikulaz sailkatuta:') ; 
   FitxategiarenEdukiaIkusi(sFitxIzen) ;
   
   writeln ;
   write('RETURN sakatu programa bukatzeko') ;
   writeln ;
   readln ;
end.

Programaren balizko exekuzio bat hurrrengo bi irudien artean erakusten da:



 

iruzkinik ez:

Argitaratu iruzkina

Iruzkinen bat idazteko Google-ko kontu bat behar duzu. Iruzkin guztien moderazio-ardura blogeko administratzaileari dagokio.